Η λέξη "καφενείο", προήλθε από την πρώιμη ελληνική "καφενές", η οποία προκύπτει από το τουρκικό kahvehane ή kahvene, το οποίο με τη σειρά του έχει τις ρίζες του στο περσικό qahveh-khaneh (Αραβικά qahve "καφέ" + Περσικά khane "σπίτι").
Η λέξη "καφές", προέρχεται από την αραβική λέξη qahwa, που είναι παραφθορά τμήματος της αρχικής αραβικής ονομασίας του καφέ, qahwat al-būnn, δηλαδή «κρασί του κόκκου» για να καταδείξει το γεγονός, ότι ο καφές χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο του κρασιού, καθώς το Κοράνι απαγορεύει το αλκοόλ. Όταν ο καφές πρωτοήρθε στην Ευρώπη ήταν γνωστός ως «αραβικό κρασί».
Στις μέρες μας, στην Ελλάδα, είναι γνωστός κυρίως ως "ελληνικός", εκτός από ελάχιστες περιοχές, όπου αποκαλείται ακόμα "τούρκικος".
Είναι ο καφές που σίγουρα πρέπει να δοκιμάσει κανείς, καθώς κάποτε στα παραδοσιακά καφενεία σέρβιραν μόνο αυτόν και σίγουρα ήταν το βασικό στοιχείο που ξεχώριζε το απλό από το μερακλίδικο καφενείο.
Το καφενείο είναι το μέρος όπου θα μάθεις όλα τα νέα του τόπου, καθώς επίσης και νέα μεγαλύτερης εμβέλειας, όπως της πόλης ή ακόμα και όλης της χώρας.
Είναι το μέρος που θα αναζητήσεις κάτι δροσιστικό, κάτω από τη σκία μιας μουριάς ή ενός πλάτανου το καλοκαίρι, αλλά και το μέρος που θα λειτουργήσει ως καταφύγιο, ένα χειμωνιάτικο απόγευμα δίπλα στην ξυλόσομπα.
Στο καφενείο θα δεις και θα ακούσεις ήχους ζαριών που συνοδεύονται από φωνές στις περισσότερο θεαματικές παρτίδες τάβλι, θα ακούσεις χέρια να χτυπούν το τσόχινο τραπέζι σε ένα καρέ "πρέφας" ή σε μια γύρα "κουν-καν" ή "ξερής".
Το καφενείο είναι χώρος γιορτής με προγραμματισμένα πανηγύρια, μαγειρέματα και μουσικές, αλλά και χώρος όπου μπορούν να γεννηθούν αυτοσχέδια γλέντια που δύσκολα θα ξεχάσεις.
Είναι ο χώρος όπου θα παρευρεθούν όλοι μετά από κάποιο μνημόσυνο για χάρη των ανθρώπων που "έφυγαν" και στην μνήμη των οποίων, θα μοιραστεί παραδοσιακά ένας ελληνικός καφές, αλλά και ενα ποτήρι κονιάκ.
Το καφενείο είναι το μέρος που θα γίνουν επικές κουβέντες για όλα τα δυνατά θέματα. Κουβέντες που πολύ πιθανό να καταλήξουν σε καβγάδες, οι οποίοι θα ξεχαστούν με τη βοήθεια λίγης ρακής ή κρασιού σερβιρισμένα από τον "καφετζή" που συχνά παίζει το ρόλο του πυροσβέστη.
Η μαγεία του καφενείου βρίσκεται στην απλότητα, που ξεκινάει από τα τραπεζοκαθίσματα και καταλήγει στους μεζέδες. Μικροί και λιτοί, με όλα όσα χρειάζονται, ώστε να σε κρατάνε ζωντανό και κοινωνικό, ενώ απολαμβάνεις το πιοτό σου.
Η απλότητα αντιθέτως, δεν χαρακτηρίζει τις περισσότερες φορές του τοίχους των καφενείων, που φιλοξενούν φωτογραφίες πελατών από επισκέψεις τους ανά τα χρόνια ή και την πορεία και την εξέλιξη του ίδιου του "καφετζή". Λίγα δευτερόλεπτα παρατήρησης ισοδυναμούν με ολόκληρο ταξίδι στο παρελθόν.
Ίσως το πιο σημαντικό από όλα, είναι ότι θα γευτείς προϊόντα της περιοχής. Λαχανικά από κάποιο μποστάνι του χωριού (αν είσαι τυχερός), τυριά από ντόπιους παραγωγούς, τοπικό κρασί και ρακή πιθανότατα από κάποιο θαμώνα του καφενείου.
Είναι αδύνατον να πάρεις μια γεύση της χώρας αν δεν επισκεφτείς έστω και μία φορά ένα παραδοσιακό καφενείο.
Όλα ξεκίνησαν από την αγάπη μας για τα παραδοσιακά καφενεία. Σε κάθε εκδρομή αποτελούν μια βασική στάση και η ιδέα της καταγραφής τους γεννήθηκε αρκετά χρόνια πριν. Στόχος είναι η διαφύλαξή τους σε ψηφιακή μορφή. Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη συλλογή μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός και για άλλους λάτρεις καφενείων ή και να αποτελέσει κίνητρο νέων ταξιδιών.
Το παρόν ψηφιακό λεύκωμα αποτελεί ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο "πρότζεκτ". Απώτερος σκοπός είναι η κάλυψη όλης της χώρας. Κάθε νέα προσθήκη, προϋποθέτει τουλάχιστον μία επίσκεψη, αρκετές φωτογραφίες και μια σύντομη συνέντευξη με τον ιδιοκτήτη του καφενείου, ώστε να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες πληροφορίες, που θα δώσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα του εκάστοτε καφενείου.
Καθώς ο στόχος του συγκεκριμένου εγχειρήματος μοιάζει αρκετά μεγάλος, σας παροτρύνουμε να μοιραστείτε την αγάπη και τις εμπειρίες σας για τα παραδοσιακά καφενεία, στέλνοντάς μας πληροφορίες [εδώ], όπως την τοποθεσία νέων καφενείων, φωτογραφίες συνοδευόμενες από μια παράγραφο σχετικά με την ιστορία του καφενείου και λίγα λόγια για τον ιδιοκτήτη. Εφόσον οι πληροφορίες αυτές πληρούν τις προϋποθέσεις, θα ανέβουν στο συγκεκριμένο σάιτ και έτσι ο στόχος μας, μπορεί να γίνει πιο γρήγορα πραγματικότητα.
